همچون یک اُرگِ بادی

مایکل گازانیگا *

برگردان به فارسی از: فرزین آقازاده

هشیاری یک جنبه ثانوی برآینده [یا به‌زبان اهلِ‌فن عَرَضِ خاصّ (م.)] است و جریانی منفرد و متکی‌به‌ذات خود نیست. قابلیتهای ادراکی ما، خاطره‌هایمان، رؤیاهایمان و جز اینها، نمود فرایندهایی هستند که در گوشه‌گوشه مغز در جریان‌اند. لحظه‌لحظه‌های هشیاری ما در طی روز،  هریک نشان از فعال بودن یکی از عملکردهای مغزی ما دارد. هر آن که یکی کنار می‌رود، دیگری حاضر است و جلوه‌گر می‌شود و این روند به مانند نواختن کلیدهای ارگ بادی است که یکی پس از دیگری نوایی نو سرمی‌دهد و این آواها سراسر روز پی‌درپی به‌گوش می‌رسند. آنچه موجب می‌شود هشیاری انسان، که هرلحظه نوبه‌نو زاده می‌شود، بسیار متلون و رنگارنگ باشد آن است که ساز نغمه‌پرداز مغز او، پرمایه است و هزار آوای گوناگون از آن برمی‌آید. یک موش کوچولو درست برعکس، آنچنان توانی در مغز خود نهفته ندارد. و هرچه آگاهی این انسان فزون‌تر شود سرود پرمایه‌تر و فاخرتری از این نغمه‌سرای چیره‌دست به‌گوش خواهد رسید.

گازانیگا رهبری «مرکز مطالعات ذهن» در دانشگاه کالیفرنیا، واحد سانتا باربارا، با نام «سِیج» ( SAGE ) را برعهده دارد.

* MICHAEL GAZZANIGA